حضرت عبدالعظیم که نسبش با چهار واسطه به امام حسن مجتبی (ع) منتهی می شود ، از بزرگان علما ومحدثین و زهاد و عباد و صاحب ورع و تقوی . و از اصحاب امام رضا و امام جواد و امام هادی (ع) بوده و از آن بزرگواران نقل حدیث کرده است و از اخباری که دربارة وی وارد شده، استفاده می شود که وی مورد مهر و علاقه و محل اعتماد و اطمینان ائمه اطهار (ع) بوده است . از مطالعه تاریخ زندگی حضرت عبدالعظیم حسنی این مطلب روشن است که او نسبت به ائمه زمان خود اخلاص و اعتقاد کاملی داشته است وی در عصر خود دارای موقعیت عظیمی بوده و با عدة زیادی از اصحاب حضرت صادق وکاظم و رضا علیهم السلام آمیزش داشته ، مانند : هشام بن حکم ، ابن ابی عمیر ، علی بن جعفر ، و حسن بن محبوب ، که از مشایخ او هستند . علمای رجال و فقهای بزرگ شیعه حضرت عبدالعظیم را در کتب خود توصیف و توئیق کرده اند و همگان او را به خلوص عقیده و صفای باطن و اعتقاد صحیح ستوده اند . و در کتاب روح و ریحان از سید مرتضی علم الهدی دربارة حضرت عبدالعظیم نقل کرده که وی گفت : حکایت معروف – مقصود عرض دین است – از سید زاهد عالم با ورع عبدالعظیم بن عبدالله حسنی که از بزرگان علما و سادات جلیل القدر بوده ، مشهور و قبر وی در شهر ری به مشهد شجره معروف می باشد وی حضور حضرت جواد و هادی و عسکری (ع) رسیده و از آن بزرگواران روایت می کند و علمای امامیه از اخبار و روایات او استفاده نموده اند .

محدث معروف قرن اخیر مرحوم حاج میرزا حسن نوری در خاتمه مستدرک الوسائل نوشته : عبدالعظیم حسنی از سادات بزرگوار است ما اکتفاء می کنیم در شرح حال او به رساله ای که صاحب بن عباد (326-385 ه ) دربارة او نوشته و گفتار او را دربارة عبدالعظیم نقل می کنیم .ابوالقاسم اسماعیل بن عباد معروف به صاحب که از نوادر روزگار و بزرگان زمان خود بود و وزارت مؤید الدوله و فخرالدوله بویهی را به عهده داشت ، در رساله خود دربارة حضرت عبدالعظیم می نویسد: از من نسب عبدالعظیم حسنی را که در مقبرة شجره مدفون است ، پرسیدی و خواستی که تو را از حالات و عقاید و علم و دانش و فضل و کمال و زهد و ورع او مطلع کنم . من اکنون به توفیق الهی به طور اختصار دربارة او مطالبی را یادآور می شوم . وی ابوالقاسم عبدالعظیم بن عبدالله بن علی بن الحسن بن زید بن الحسن بن علی بن ابیطالب (ع) است او صاحب ورع و تقوی و مذهب درست و روش صحیح بود . و دارای اعتقاد پاک و از اهل عبادت به شمار می رفت و معروف به امانت و درستکاری و راستگویی و صداقت بود . عبدالعظیم در امور دین آگاه و مطلع و به مسائل مذهبی و احکام قرآن به خوبی آشنا بوده و حقایق دینی را به خوبی درک می کرد و به عدل و توحید که مذهب اهل حق است ، اعتقاد داشت از حضرت جواد و امام هادی علیهماالسلام احادیث زیادی روایت کرده است و آن دو بزرگوار نامه ها و توقیعاتی برای او نوشته اند او از گروهی از اصحاب حضرت موسی بن جعفر و حضرت رضا علیهم السلام حدیث نموده است . عبدالعظیم حسنی کتب و تألیفاتی هم دارد که از آن جمله کتابی است که به یوم و لیله نام گذاری کرده است ، عده ای از بزرگان شیعه و مشایخ حدیث از وی اخذ حدیث کرده اند که از جمله آن ها احمد بن ابی عبدالله برقی و ابوتراب رویانی هستند .
عبدالعظیم از حاکم زمان خویش بیمناک بود و با بیم و هراس آواره شهرها بود خود را قاصد و پیک حاکم به مردم معرفی می کرد ، در این هنگام که او را در شهرها از ترس عمّال خلیفة وقت در سیر و حرکت بود ، وارد شهر ری شد و در محله ساربانان به منزل یکی از شیعیان در سکه الموالی ساکن گردید روزها در سرداب این منزل به سر می برد و شبها را به نماز و روزها را به روزه می گذرانید . در این موقع که در این خانه مخفی بود ، گاهی به طور ناشناس از خانه خارج می شد و قبری را که اکنون در مقابل قبر او قرار گرفته زیارت می کرد و در بین آن منزل و قبر نیز راهی فاصله شده بود ، وی اظهار می داشت که این قبر متعلق به یکی از فرزندان موسی بن جعفر علیهماالسلام است . صاحب بن عباد می گوید : در این هنگام خبر ورود عبدالعظیم حسنی به گوش شیعیان رسید و دوستان و محبان اهل بیت از ورود او آگاه گردیدند ، اکثر آن ها با او آشنا شدند و رفت و آمد کردند در این موقع یکی از شیعیان در خواب دید که گویا حضرت رسول به او می فرماید : مردی ازخانواده ام فردا در سکه الموالی از دنیا خواهد رفت و در باغ عبدالجبار نزدیک درخت سیب دفن خواهد شد . این شخص پس از این که از خواب بیدار شد به طرف صاحب باغ رفت ، تا از وی خریداری کند ، هنگامی که جریان خواب را با او در میان گذاشت و قصد خود را به او گفت . صاحب باغ ئ درخت سیب اظهار داشت : من هم چنین خوابی دیده ام اکنون این باغ را برای سادات و شیعیان وقف کرده ام تا آن ها اموات خود را در آنجا دفن نمایند ، پس از این ، حضرت عبدالعظیم از دنیا رفت و در آن باغ دفن شد .
صاحب بن عباد می افزاید : مردی از اهل ری خدمت امام هادی (ع) رسید و حضرت به او فرمود : در کجا بودی و از کجا آمدی ؟ عرض کرد : به زیارت حضرت سیدالشهداء(ع) رفته بودم ، حضرت فرمود : بدان که اگر عبدالعظیم حسنی را که در شهر شما مدفون است زیارت می کردی ، مثل این بود که حضرت امام حسین (ع) را زیارت کرده باشی . ابوتراب رویانی گوید : از ابوحماد رازی شنیدم می گفت : بر حضرت علی بن محمد(ص) در سرّ من رأی وارد شدم از آن حضرت مسائلی را که مربوط به حلال و حرام بود ، پرسیدم آن بزرگوار هم جواب سؤالات مرا فرمود، هنگامی که خواستم از محضرش مرخص گردم فرمود : ای ابوحماد هرگاه مسأله مشکلی برایت پیش آمد آن را از عبدالعظیم حسنی سؤال کن و سلام مرا به او برسان . صاحب بن عباد (ره) پس از این ، روایاتی را که از عبدالعظیم دربارة توحید وارد شده ، نقل کرده است . مرحوم علامة مجلسی در کتاب (هدیه الزائرین) می نویسد : از مزارات مشهور و معروف مرقد منور امامزادة واجب التعظیم عبدالعظیم بن عبدالله حسنی است . نسب آن حضرت به چهار پشت به حضرت امام حسن مجتبی (ع) می رسد ، او از اکابر محدثین و اعاظم علماء و زهاد و عبا بوده و از اصحاب امام محمدتقی و امام علی النقی است و نهایت توسل و انقطاع به خدمت ایشان داشته و احادیث زیادی از آن ها روایت کرده و قبر شریفش در ری معلوم و مشهور است.

نوشته شده توسط : خادم الحسین در تاریخ شنبه 86 اردیبهشت 1 ساعت 3:1 عصر

نظرات دیگران [ نظر]